Darowizny od osób fizycznych:
Zapisy Ustawy o podatku od osób fizycznych (art. 26 ust. 1 pkt 9) dotyczące możliwości odliczenia darowizny od podatku dochodowego (od 01.01.2004 r.) określają, iż można odliczyć darowizny:

  • przekazane na cele zawierające się w sferze zadań publicznych (określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie),
  1. - organizacjom, (m.in. stowarzyszeniom i fundacjom), o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy,
  2. - prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych (niekoniecznie posiadającym status organizacji pożytku publicznego) określonych w tej ustawie.
  • przekazane na cele kultu religijnego

Od podstawy opodatkowania można odliczyć darowizny w kwocie nie wyższej niż 6% uzyskanego dochodu.
Należy pamiętać, iż w przypadku gdy przedmiotem darowizny są pieniądze, to powinna ona być udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanej organizacji.
Zaś w przypadku darowania rzeczy lub usług - dokumentem potwierdzającym przekazanie tej darowizny oraz dokumentami potwierdzającymi faktyczne wydatki związane z tą darowizną.

Darowizny od osób prawnych:

Zapisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 18 ust 1 pkt 1 i 7) dotyczące możliwości odliczenia darowizny od podatku dochodowego (od 01.01.2004 r.) określają, iż można odliczyć darowizny:

  • przekazane na cele zawierające się w sferze zadań publicznych (określone w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie),
  1. organizacjom, (m.in. stowarzyszeniom i fundacjom) o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy,
  2. prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych określonych w tej ustawie.
  • przekazane na cele kultu religijnego


Od podstawy opodatkowania można odliczyć darowizny w kwocie nie wyższej niż 10% uzyskanego dochodu.
Należy pamiętać, iż w przypadku gdy przedmiotem darowizny są pieniądze, to powinna ona być udokumentowana dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanej organizacji.
Zaś w przypadku darowania rzeczy lub usług - dokumentem potwierdzającym przekazanie tej darowizny oraz dokumentami potwierdzającymi faktyczne wydatki związane z tą darowizną.

Umowa darowizny
Darowizny są jednym ze źródeł finansowania działalności stowarzyszeń i fundacji. Darczyńca, kierując się zasadą hojności, może w ten sposób przekazać organizacji nieodpłatnie np. pieniądze, nieruchomość, rzecz. Wygodną, a czasem konieczną jej formą jest umowa pisemna.

Przez umowę darowizny darczyńca (np. sympatyk danej organizacji, firma, instytucja) zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego (np. fundacji, stowarzyszenia). Oznacza to, że darczyńca przekazuje z własnego majątku np. pewną kwotę pieniędzy na określony cel. Za tę darowiznę darczyńca nic nie otrzymuje w zamian – nie ma bezpośrednich korzyści materialnych wynikających z jej przekazania.

Na czym to polega

  • Przedmiotem umowy darowizny (czyli tym, co możemy poprzez nią przekazać) mogą być różne świadczenia, a zwłaszcza: pieniądze, nieruchomości, przedmioty ruchome (np. samochód, komputer), jak również rzeczy istniejące lub mające powstać w przyszłości, czy też określone prawa (np. prawo użytkowania wieczystego), a także zwolnienie obdarowanego z długu, jaki ma wobec darczyńcy.
  • Umowa darowizny jest nieodpłatna, a więc nie może zawierać zapisów świadczących o otrzymaniu przez darczyńcę od obdarowanego świadczenia, które ma być ekwiwalentem za otrzymanie darowizny.
  • Umowa darowizny może przewidywać „obciążenie obdarowanego poleceniem”, tj. obowiązkiem konkretnego działania, np. przeznaczenia przez obdarowanego darowanej rzeczy na konkretny cel (a nie ogólnie na organizację). Polecenie to może mieć na względzie interes osoby trzeciej (np. pomoc dla osoby samotnej), interes społeczny (np. wykorzystanie przekazanych środków na określoną akcję charytatywną), a nawet interes samego obdarowanego (np. zakup komputera).
  • Zgodnie z Kodeksem cywilnym darczyńca powinien złożyć oświadczenie w formie aktu notarialnego (pod rygorem nieważności). W praktyce przyjmuje się jednak, że brak tej wymaganej formy (czyli zawarcie zwykłej umowy pisemnej lub ustnej) nie powoduje nieważności darowizny, jeśli darczyńca zgodnie z deklaracją przekazał/wydał już obdarowywanemu to, co jemu obiecał, np. firma obiecała przekazanie samochodu i fundacja już go otrzymała .
  • Czasem jednak forma aktu notarialnego jest wymagana, np. przy darowiźnie nieruchomości zawsze należy sporządzić akt notarialny – inaczej umowa będzie nieważna, nawet jeśli nieruchomość tę przekazano już obdarowanemu.
  • Z umowy darowizny wynikają obowiązki dla darczyńcy. Przede wszystkim musi on przekazać obiecaną darowiznę. Odpowiada też za wady rzeczy darowanej, ale tylko jeśli sam o nich wiedział i umyślnie o tym nie powiadomił. Z tej odpowiedzialności zwalnia darczyńcę to, że wady te były takie, że obdarowany mógł je łatwo zauważyć. Jeżeli np. na pierwszy rzut oka widać, że darowany dom ma dziurawy dach, to darczyńca nie odpowiada za szkodę, ale jeśli ten dom miałby ukrytą wadę konstrukcyjną, to ma obowiązek poinformować o tym obdarowanego bez zbędnej zwłoki.
  • Darczyńca może odwołać darowiznę, jeżeli umowę zawarto, ale nie została ona jeszcze wykonana (np. przed przekazaniem obiecanego lokalu) i odwołanie to wynika ze zmiany stanu majątkowego darczyńcy (np. z powodu choroby, utraty majątku), z powodu której nie może on dać darowizny.
  • Darczyńca (lub jego spadkobiercy) mogą odwołać darowiznę, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego „rażącej niewdzięczności" (np. ciężko naruszył obowiązki rodzinne wobec darczyńcy).
  • Darczyńca odwołuje darowiznę poprzez złożenie pisemnego oświadczenia, a także np. w testamencie.


Czy umowa darowizny zawsze musi być pisemna?
Nie zawsze. Jak wspomniano, czasem forma pisemna tej umowy jest wymagana przepisami (np. akt notarialny na darowany dom) lub jest potrzebna jednej ze stron umowy z jakiegoś względu (np. organizacja dostała od firmy samochód i, aby go zarejestrować, musi mieć pisemną umowę potwierdzającą otrzymaną darowiznę). Ale często nie ma obowiązku, aby na przekazywaną darowiznę zawrzeć umowę pisemną między darczyńcą a organizacją. Na przykład dla darczyńcy przekazującego pieniądze, który chce skorzystać z odliczenia podatkowego, wystarczający jest dowód przelewu bankowego potwierdzający przekazanie darowizny pieniężnej, a w przypadku darowania rzeczy – dokument jej przekazania oraz dokument potwierdzający faktyczne wydatki związane z tą darowizną.
O darowiznach czytaj także tutaj.

Konsultacja: Agnieszka Grabarek-Kotiuszko, aplikantka radcowska
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), art. 888 – 902

Pliki do pobrania
wzór umowy darowizny pieniężnej
wzór umowy darowizny rzeczy

Go to top
JSN Boot template designed by JoomlaShine.com